Wat doet schaamte met ons

Schaamte is een van de krachtigste en meest destructieve emoties die we kunnen ervaren. Het is het gevoel dat we niet goed genoeg zijn, dat we iets verkeerd hebben gedaan of dat anderen ons afwijzen.

Het komt vaak van binnenuit, en het beïnvloedt hoe we onszelf zien, hoe we ons gedragen, en hoe we met anderen omgaan. Dit gevoel kan leiden tot een vicieuze cirkel van onzekerheid, isolatie en angst.

Schaamte ontstaat vaak door ervaringen die we als pijnlijk of negatief ervaren, vooral in de vroege jaren van ons leven. Wanneer we bijvoorbeeld als kind kritiek krijgen, bestraft worden, of niet goed genoeg lijken te zijn voor anderen, kan dit schaamte veroorzaken.

Het kan ook komen door het gevoel dat we niet voldoen aan de verwachtingen van anderen, zoals ouders, vrienden of de maatschappij. Als we onszelf vergelijken met anderen en denken dat zij beter, mooier of slimmer zijn, kan dit ons gevoel van schaamte versterken. We geloven dan dat anderen ons oordelen of afkeuren, zelfs als dat misschien niet zo is.

Schaamte kan ook ontstaan door specifieke gebeurtenissen, zoals het maken van een fout, het ontvangen van negatieve feedback, of een openbare afwijzing.

Dit kan ervoor zorgen dat we onszelf voortdurend afwijzen en geloven dat we niet goed genoeg zijn. In zulke gevallen is de schaamte vaak zo groot dat we ons terugtrekken en onze echte gevoelens verbergen.

Wanneer schaamte zich meester van ons maakt, kan het onze gedachten, emoties en zelfs ons lichaam beïnvloeden.

Psychisch gezien wordt schaamte vaak een interne criticus die voortdurend zegt dat we niet goed genoeg zijn. Het creëert een mentaliteit van tekortkoming, waarin we onszelf zien als ‘verkeerd’ of ‘onvolledig’. Dit maakt het moeilijk om positief over onszelf te denken, zelfs als anderen ons vertellen dat we goed bezig zijn of dat we mooi of waardevol zijn. We kunnen die complimenten niet accepteren omdat ons gevoel van schaamte het niet toestaat.

Emotioneel gezien kan schaamte leiden tot een gevoel van isolatie. We kunnen ons terugtrekken uit sociale situaties uit angst voor afwijzing of kritiek. Hoe meer we ons terugtrekken, hoe groter de schaamte vaak wordt. We voelen ons dan alleen en onbegrepen, terwijl we tegelijkertijd het gevoel hebben dat we niet waardig zijn om liefde of vriendschap te ontvangen. Dit maakt het moeilijk om authentiek contact te maken met anderen.

Fysiek kan schaamte ook merkbare gevolgen hebben. Wanneer we ons schamen, veranderen we vaak onze lichaamshouding: we maken minder oogcontact, trekken onze schouders op, en krimpen in elkaar. Het kan zelfs leiden tot lichamelijke klachten zoals spierspanning, hoofdpijn of een verstoord zenuwstelsel, omdat we onszelf onbewust proberen te beschermen tegen de pijn van schaamte.

Schaamte werkt als een vicieuze cirkel. Hoe meer we ons schamen, hoe meer we ons afsluiten van de buitenwereld. We durven geen oogcontact te maken, voelen ons ongemakkelijk in gezelschap en willen niet opvallen. Dit kan ons gevoel van zelfwaarde verder ondermijnen, omdat we onszelf niet kunnen zijn en niet kunnen ontvangen wat anderen voor ons willen bieden.

We raken verstrikt in onze eigen negatieve gedachten, en het wordt moeilijker om positieve relaties te onderhouden of zelfs om van onszelf te houden.

Op een dieper niveau kan schaamte ons ook vervreemden van onszelf. We kunnen het gevoel hebben dat we niet goed genoeg zijn zoals we zijn, en daardoor verliezen we het contact met de essentie van wie we werkelijk zijn.

Durf je schaamte onder ogen te komen. Wij ondersteunen jou met liefde.